Ból zębów i ból w jamie ustnej

Każdy z nas prędzej czy później spotka się z bólem w jamie ustnej. Nie każda taka dolegliwość oznacza, że dzieje się coś poważnego. Większość pacjentów w pierwszym odruchu obawia się, że ma próchnicę lub co gorsza, że czeka ich leczenie kanałowe. Najczęściej nie jest aż tak źle.

Spis treści:

Bolący ząb z apteczką pogotowia stomatologicznego

1. Najczęstsze przyczyny bólu zębów i bólu w jamie ustnej oraz ich charakterystyka

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną dolegliwości bólowych w jamie ustnej, jest stan zapalny dziąseł. Dziąsło otacza ząb z każdej strony, dlatego pacjenci odbierają ból dziąseł jako ból zębów. Dolegliwości takie mają pełną rozpiętość natężenia, od bardzo niewielkiej uciążliwości po bardzo silny ból nie dający normalnie funkcjonować. Najczęściej ma ono postać tępego, rozlanego na obszar kilku zębów nieprzyjemnego uczucia.

Najprostszą metodą na sprawdzenie, czy występuje u nas zapalenie dziąseł jest nitkowanie zębów nicią dentystyczną. Jeśli w wyniku kontaktu dziąsła z nicią dentystyczną pojawia się krew w ślinie, jest absolutnie pewne, że zapalenie dziąseł jest obecne. Zdrowe dziąsło, może być silnie drażnione nicią dentystyczną i nie będzie krwawić. Szczególną postacią zapalenia dziąsła jest ból pojawiający się w okolicy dolnych ósemek. Zęby te często są przechylone do przodu w kierunku siódemek i nie wychodzą ponad dziąsło w całości. Jeśli pokryte są luźnym dziąsłem, często gromadzi się pod nim jedzenie, którego w warunkach domowych pacjent nie jest w stanie wydobyć. Prowadzi to do silnego bólu w okolicy ósemki, często z wyraźnym obrzękiem dziąsła i policzka, a nierzadko do utrudnionego otwierania ust.

Drugą w kolejności najczęstszą przyczyną dolegliwości bólowych są odsłonięte szyjki zębowe oraz odsłonięte korzenie zębów. Tutaj występuje bardzo charakterystyczna wrażliwość na zimne pokarmy i napoje, podmuch chłodnego powietrza, na przykład w czasie szybkiego wdychania powietrza przez otwarte usta, czy też w kontakcie z czekoladą lub miodem. Dość często występuje silna dolegliwość w czasie szczotkowania zębów. Objawy te są często bardzo nieprzyjemne, lecz na szczęście zabezpieczenie szyjek zębów lub korzeni nie jest skomplikowane.

Znacznie rzadszą przyczyną bólu zębów są pęknięcia, przeciążenia, lub problemy wymagające leczenia kanałowego, czyli stan zapalny miazgi (wewnętrznej tkanki zęba) lub zmiany zapalne okołowierzchołkowe. W przypadku tych problemów pacjent najczęściej odczuwa objawy dokładnie od jednego zęba. Dość często jest to ból bardzo nękający.

Istnieją jeszcze inne przyczyny bólu w jamie ustnej, między innymi mogą wystąpić zmiany zapalne na błonie śluzowej. Należy tu wyróżnić afty, czyli małe białawe lub biało-żółte plamki otoczone czerwoną obwódką, często występujące w kilka na raz. Pewnym zaskoczeniem może być, że próchnica zębów nie boli. Ból nie występuje dopóki zapaleniu z powodu próchnicy nie ulegnie wewnętrzna tkanka zębowa czyli miazga, aby to zaistniało, musi upłynąć wiele lat, w czasie których próchnica robi się coraz większa i większa.

2. Co zrobić kiedy odczuwamy ból w jamie ustnej

Każdy dentysta będzie w stanie zdiagnozować przyczynę dolegliwości bólowych w jamie ustnej oraz wprowadzić odpowiednie leczenie. Jednakże, zanim udamy się do dentysty warto spróbować prostych działań we własnym zakresie. Czasami wręcz nie ma możliwości dostania się do dentysty, na przykład kiedy przebywamy na wyjeździe. Po pierwsze i najważniejsze należy wynitkować zęby. Jeśli widzimy krew to należy nitkować zęby w bolącym odcinku codziennie a najlepiej dwa razy dziennie. Naturalną reakcją jest unikanie nitkowania, gdy zobaczymy krew i poczujemy ból. Trzeba mieć świadomość, że to nie nitka uszkadza dziąsło, ale słabe, chore dziąsło krwawi z powodu jakiegokolwiek dotyku, podmuchu powietrza z dmuchawki dentystycznej, a nawet samoistnie. Krew oznacza, że w przestrzeni międzyzębowej znajduje się dużo zanieczyszczeń pokarmowych. Systematyczne nitkowanie bolącej i nawet krwawiącej przestrzeni wypływa pozytywnie na jej oczyszczenie i wyciszenie stanu zapalnego dziąsła.

pasta z fluorem zapobiegająca bólom w jamie ustnej

Ból od bolącego dziąsła ustępuje po około trzech do pięciu dni w przypadku kiedy higiena jamy ustnej jest optymalna. Jeśli czujemy reakcję na zimno, słodkie lub kwaśne pokarmy, niemal na pewno przyczyną są wrażliwe korzenie lub szyjki. Należy zaimpregnować wrażliwe zęby stężonym fluorem, który bez recepty można nabyć w aptece. Stosuje się go po wieczornym dokładnym myciu i nitkowaniu zębów, myjąc zęby fluorem przez trzy do pięciu minut. Po kilku dniach dolegliwości znacząco się zmniejszają lub ustępują całkowicie. Należy zaznaczyć, że fluor, nawet stężony, o ile jest stosowany zgodnie z zaleceniami, jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia.

Jeśli widzimy w swojej jamie ustnej afty, działaniem które zmniejszy dolegliwości i skróci czas gojenia będzie łagodne odkażanie i zabezpieczanie, na przykład przy pomocy preparatu Dentosept A, Anaftin, Dezaftan lub pasty dentystycznej Solcoseryl.

3. Kiedy zgłosić się do dentysty z bólem zęba?

Jeśli ból jest wyraźny, nie mija po kilku dniach i nie poddaje się działaniom opisanym w punkcie drugim, jest to czas na wizytę u dentysty. Dentysta wykona odpowiednią diagnostykę, w tym rentgenowską oraz ma możliwość zastosowania profesjonalnych preparatów i procedur leczniczych. Jeśli epizod bólu był jednorazowy, ustąpił samoczynnie i nie powraca, nie powinno budzić to specjalnej obawy, należy zgłosić się na standardowy przegląd jamy ustnej w terminie zaleconym przez stomatologa

4. Jak zapobiegać bólowi w jamie ustnej

Łukasz Zienkiewicz Lekarz dentysta

Dobra higiena, uzyskana dzięki skutecznemu szczotkowaniu i regularnemu nitkowaniu, eliminuje 95% przypadków bólowych zębów. Zdrowe zęby, które nie posiadają zapaleń w środku, zdrowe dziąsła, brak kamienia nazębnego to brak konieczności poważnych interwencji stomatologicznych i mniejsze ryzyko utraty zębów. Należy pamiętać, że kwaśne pokarmy i napoje takie jak lemoniada, pomarańcze, grejpfruty czy napoje typu cola, powodują silną erozję zębów i ból szyjek. Jeśli je spożywamy, należy odczekać przynajmniej godzinę zanim wyszczotkujemy zęby. Najlepiej dokładnie przepłukać jamę ustną wodą po spożyciu kwaśnych produktów. Ważne są również regularne wizyty u stomatologa, pozwalające na skuteczne rozpoznanie i leczenie na wczesnym etapie problemów w jamie ustnej, co znacząco redukuje ryzyko niespodziewanego bólu.

Autor artykułu

Łukasz Zienkiewicz

Lekarz dentysta